Home
Wprowadzenie
Programy
Inne
 

Choroby powodowane przez grzyby z królestwa Fungi, gromady Ascomycota, rzędu Diaporthales, rodziy Schizoparmaceae


Słownik niezrozumiałych pojęć tutaj


Wprowadzenie

Grzyby z rodziny Schizoparmaceae występują w całym świecie. Chociaż grzyby te przechodzą cykl płciowy z wytworzeniem pertytecjów z workami i askosporami, stadium workowe (mejomorficzne) jest słabo poznane i ma niewielkie znaczenie w cyklu życiowym przedstawicieli tej rodziny. Głównym stadium, które ma znaczenie gospodarcze (szkodliwe) jest stadium bezpłciowe (mitomorficzne), tj. piknidia.

Grzyby z rodziny Schizoparmaceae są sprawcami chorób liści, owoców, pędów i korzeni rożnych gatunków roślin. Często są wtórnymi sprawcami chorób (patogenami przyranowymi) roślin wcześniej uszkodzonych fizycznie lub przez szkodniki i inne patogeny.
 
Warunkami sprzyjającymi dokonywaniu infekcji przez tę grupę grzybów jest wilgotna pogoda i temperatura 20-30oC.

Mitospory grzybów z rodziny Schizoparmaceae rozprzestrzeniają się głównie przez kontakt organów roślin z glebą lub zainfekowanymi częściami roślin, gdzie grzyb zimuje w postaci piknidiów z olbrzymią ilością piknospor (zarodniki konidialne).

Jednym z groźnych patogenów rodziny Schizoparmaceae jest:

  • Coniella diplodiella, sprawca białej zgnilizny winogron.

Choroba ta występuje głównie w regionach, gdzie często dochodzi do gradobić, ponieważ sprawca jest typowym pasożytem przyranowym, tj. infekującym tylko przez rany. Odnotowywane straty powodowane przez tego patogena wynosiły 20-80%.

Coniella diplodiella poraża głównie owoce, chociaż również może infekować pędy i liście. Zainfekowane owoce tracą turgor i stopniowo pokrywają się licznymi piknidiami z piknosporami (zarodnikami konidialnymi). Rosnące piknidia podnoszą kutykulę, nie uszkadzając jej. Między kutykulę i epidermę (skórkę) dostaje się powietrze, co powoduje bielenie owoców. Również zewnętrzna ściana piknidiów jest biała. A więc bielenie owoców i białe piknidia stały się podstawą do nazwania tej choroby białą zgnilizną. W sprzyjających warunkach patogen może porażać systemicznie, przenikając z wnętrza zainfekowanych owoców, przez ich ogonki, do rdzenia pędów, powodując ich rakowacenie. Raki te występują najczęściej wokół węzłów zielonych pędów, jako długie, zapadnięte, brązowawe nekrozy (martwice). Pod koniec okresu wegetacji owoce opadają na ziemię, a odrywające się piknidia dostają się pod powierzchnię gleby.

Cykl życiowy C. diplodiella składa się z dwóch faz, krótkiej fazy infekowania i pasożytowania owoców oraz dłuższej fazy przeżywania w stanie uśpienia w glebie. Badania wykazały, że gleba pod winoroślami może zawierać 300-2000 konidiów (piknospor) w 1 gramie i piknidia mogą uwalniać żywe piknospory po nawet więcej niż 15 latach. To wyraźnie podkreśla potrzebę chronienia gleby upraw winorośli przed jej zanieczyszczeniem przez C. diplodiella.

Warunkami sprzyjającymi dokonywaniu infekcji zranionych owoców winorośli przez C. diplodiella jest wilgotna pogoda i temperatura 20-30oC.

Ochrona winorośli przed C. diplodiella obejmuje (1) chronienie owoców przed uszkodzeniami mechanicznymi powodowanymi np. przez grad, ptaki i owady, (2) usuwanie wszystkich uszkodzonych części roślin, (3) podpieranie uginających się pędów z owocami w celu uniknięcia kontaktu z glebą; odległość między owocami i glebą powinna wynosić 20-30 cm, (4) prześwietlanie krzewów w celu zoptymalizowania naświetlenia i uwilgotnienia, (5) usuwanie chwastów, (5) stosowanie fungicydów po powstałych uszkodzeniach mechanicznych i doglebowo w celu zniszczenia piknidiów i (6) promowanie rozwoju i/lub introdukowanie antagonistycznych grzybów, np. z rodzajów Chaetomium, Penicillium i Trichoderma.


Cel ćwiczenia

1.
Poznanie objawów chorobowych białej zgnilizny winogron i metod ochrony winorośli przed sprawcą tej choroby.
2.
Poznanie cech morfologicznych piknidium Coniella diplodiella, sprawca białej zgnilizny winogron.

Materiał

Owoce i pędy winorośli z objawami białej zgnilizny winogron. Preparat mikroskopowy z przekrojem poprzecznym piknidiów sprawcy białej zgnilizny winogron.

Ćwiczenie

1.
Wykorzystując materiał zielnikowy, narysuj i opisz objawy chorobowe występujące na owocach i pędach winorośli porażonej sprawcą białej zgnilizny winogron.
2.
Wykorzystując preparaty mikroskopowe, narysuj i opisz cechy morfologiczne przekroju poprzecznego piknidium C. diplodiella. Zwróć uwagę na umiejscowienie, kształt owocnika, zabarwienie jego ściany i kształt oraz zabarwienie zarodników.
3.
Wykorzystując internet i/lub aktualne Zalecenia Ochrony Roślin uzupełnij brakujące dane w tabeli podanej niżej

Choroba
(sprawca)

Nazwa środka

Sposób działania [kontaktowy, interwencyjny (wgłębny),
systemiczny (układowy)]

Dawka/ha

Toksyczność

Karencja

Substancja czynna

Rodzaj zakłócanego procesu życiowego

Uwagi (zalecany sposób stosowania, przeciwskazania, ED50, LD50, ect.)

Biała zgnilizna winogron (Coniella diplodiella)

Zaproponuj
             

Pytania

1.
Określ źródło pierwotnej i wtórnej infekcji winorośli przez sprawcę białej zgnilizny winogron.
2.
Wymień stadium mejomorficzne i mitomorficzne sprawcy białej zgnilizny winogron. Określ znaczenie gospodarcze każdego z tych stadiów.
3.
Jakiego typu owocniki stadium mejomorficznego i mitomorficznego wytwarza sprawca białej zgnilizny winogron?
4.
Które z zalecanych metod ochrony winorośli przed sprawcą białej zgnilizny winogron są szczególnie ważne?